Para ile Ne Yapabiliriz?

Hepimiz daha çok paramız olsun isteriz. Çünkü para ile birçok şey yapabiliriz.

Paramızı istek ve ihtiyaçlarımız için harcayabilir veya daha sonra kullanmak için güvenli bir yerde saklayabiliriz. Güvenli bir yer deyince ilk akla gelen bankalar! Paramızı bankaya yatırdığımızda bunun karşılığında daha fazla para alabiliriz. Aradaki farka “faiz” diyoruz.

Bunun tam tersi de olabilir. Örneğin ailenizin ev, araba gibi yüksek fiyatlı bir ürün alacağını düşünelim. Bu gibi büyük harcamaları karşılamak için insanlar bankalardan borç alabilir. Ancak bu borcu geri öderken borç aldığınızdan bir miktar daha fazla para ödemeniz gerekir. Aradaki fark tahmin edeceğiniz gibi “faiz”dir.

Kısacası faiz, borç para kullanmanın bedelidir. İlk örnekte, bankalar bizim borç verdiğimiz parayı kullanır ve bedelini öder. Bizim bankalardan borç aldığımız ikinci örnekte ise borcumuzun yanında faiz de öderiz.   

Diyelim ki bankadan 100 TL borç para alıp bunun karşılığında 104 TL ödememiz gerekti. Fazladan ödediğimiz 4 TL, % 4 faiz anlamına gelir ve bu orana faiz oranı denir.

Bankalar, daha çok müşteri çekmek için faiz oranlarını değiştirebilir. Bu faiz oranları, bizim borçlanma, harcama ve biriktirme kararlarımızı etkiler.

Nasıl mı?

Faiz oranı yüksek olduğunda, bankada para biriktirmek bize daha yüksek kazanç sağlar. Bu nedenle daha çok biriktirmek isteriz. Ama yüksek faiz, borç alanlar için kötüdür, çünkü borcun karşılığında daha fazla para ödemeleri gerekir. Faiz oranı %2’yken mi borç almak istersiniz yoksa %6’yken mi? %2’lik faiz ile borçlanmayı tercih edersiniz, değil mi? Çünkü bu durumda aldığımız borç için daha az geri ödeme yaparız. Ama eğer faiz oranı %6 ise borç almak istemeyiz. Borçlanmak için faiz oranlarının düşmesini bekleriz.

Peki, faiz oranı düşükken nasıl davranırız? Tam tersi şekilde! Faiz oranı düşükken para biriktirmek bize daha az getiri sağlayacağı için birikim yapmaktan vazgeçebiliriz ve düşük faiz oranıyla borçlanmak daha cazip gelir. Bu nedenle faiz oranları düşükken borçlanarak harcamalarımızı artırabilir veya yatırım yapabiliriz.

Gördüğünüz gibi, faiz oranlarının yüksek veya düşük olması paramızla ne yapacağımızı yakından etkiler.