Kaydi Para Nedir?
Günlük hayatta düşük tutarlı alışverişlerde genellikle banknot ve madeni para kullanıyoruz. Ancak daha büyük miktarlardan bahsettiğimizde, ödemeleri nakit yerine çoğunlukla para transferi veya banka kartı ile yapmayı tercih ederiz. 
Bu durumda para, satın alan kişinin banka hesabından, satıcının banka hesabına aktarılır. Fiziksel bir para değişimi olmaz. Satın alan kişinin hesap bakiyesi azalırken, satıcının hesap bakiyesi artar. 
Bu yolla hesaplarda oluşan bakiyelere “kaydi para” denir. Örneğin müşteri hesabından para çektiğinde, kaydi para nakit paraya dönüşür. Tam tersi durumda, yani müşteri, hesabına nakit para yatırdığında ise bu nakit tekrar kaydi para haline gelir. Hesaptan para çekmek veya hesaba para yatırmakla yeni bir para yaratılmaz. Para, sadece şekil değiştirir. 
Peki, kaydi para nasıl yaratılır?
Kaydi para yaratılmasının ilk yolu bankaların kredi vermesidir. Örneğin Ali Bey’in araba almak için bankadan kredi çektiğini düşünelim. Banka, kredi tutarını aktardığında Ali Bey’in hesap bakiyesi artar. O da, arabanın bedelini ödemek için artık bu hesaptaki parayı kullanabilir. Para, satıcının hesabına gönderildiğinde, kaydi para bir hesaptan diğer hesaba “akar”. Yani bankalar kredi vererek kaydi para yaratır ve para arzının artmasına yol açar. 
Kaydi para yaratmanın başka bir yolu daha vardır. Mesela, Ayşe Hanım elindeki hisse senedini bankaya satacak diyelim. Banka hisse senedinin bedeli olan parayı Ayşe Hanım’ın hesabına yatırınca da kaydi para artar. 
Her gün birçok insan bankalardan borç alır, bankalara borcunu öder, bankalarla varlık alım satım işlemi yapar. Bu işlemler tekrarlandıkça kaydi para miktarı da sürekli değişir. 
Peki, bankalar ne kadar kaydi para yaratabilir?
Kaydi para çoğunlukla bankaların verdiği kredilerle yaratılır. Müşteriler, kredi kullanma kararını alırken karşılaşacakları faiz oranını göz önünde bulundurur. Buna karşılık, bankalar da zarardan kaçınmak için, müşterilerin kredi ve faizini geri ödeme gücünü değerlendirir.
Müşteriler, bankaların kredilerle yarattıkları kaydi parayı, başka bankalara transfer edebilir. Böyle bir durumda bankalar kaybettikleri mevduatı yenilemek isterse, diğer bankalardan veya Merkez Bankasından borç alabilir. Bu da bankaya bir maliyet yaratır. Bu maliyet, yani faiz, arttıkça bankalar daha az borçlanır ve daha az kaydi para yaratırlar. 
Ayrıca bankaların uymak zorunda oldukları yasal düzenlemeler de bankaların kredi verme ve kaydi para yaratma kapasitelerini sınırlandırır.