Emisyon Grupları

Sekizinci Emisyon (E8) Grubu Banknotlar; 28 Ocak 2004 tarih ve 5083 sayılı "Türkiye Cumhuriyeti Devletinin Para Birimi Hakkında Kanun" gereğince, ülkemizde ilk kez gerçekleştirilen Türk parasından 6 sıfır atılması operasyonu kapsamında basılmıştır.

1 Ocak 2005 tarihinden itibaren dolaşıma verilen bu banknot grubu; 1, 5, 10, 20, 50 ve 100 Yeni Türk lirası olmak üzere 6 farklı küpür değerinden oluşur. Bu banknotların tamamı Türkiye'de basılmıştır.

01 Ocak 2010 tarihinde tedavülden kaldırılmış olan E8 Emisyon Grubu banknotların 10 yıllık zaman aşımı süresi 31 Aralık 2019’da sona ermiştir.

Yeni Türk Lirası Kampanya sayfasına buradan erişebilirsiniz.

Tamamı Türkiye’de basılan Yedinci Emisyon (E7) Grubu banknotlar, 1979 yılında dolaşıma verilmeye başlamıştır.

Yedinci Emisyon Grubu banknotlar 2002 yılı itibariyle; 10, 100, 500, 1.000, 5.000, 10.000, 20.000, 50.000, 100.000, 250.000, 500.000, 1.000.000, 5.000.000, 10.000.000 ve 20.000.000 Türk liralık olmak üzere 15 farklı küpür değerinden ve 36 tertipten oluşmaktadır. Banknotların tamamı Türkiye'de basılmıştır.

01 Ocak 2006 tarihinde tedavülden kaldırılmış olan E7 Emisyon Grubu banknotların, 10 yıllık zaman aşımı süresi ise 31 Aralık 2015’te sona ermiştir.

Altıncı Emisyon Grubu banknotlar; 5, 10, 20, 50, 100, 500 ve 1.000 Türk liralık olmak üzere 7 farklı küpür değerinden ve18 tertipten oluşmaktadır.

1966-1983 yılları arasında dolaşıma çıkarılan bu banknotlardan; I. Tertip’teki 20 Türk lirası İngiltere'de, diğerleri ise Türkiye'de basılmıştır.

Beşinci Emisyon Grubu banknotlar; 2,50, 5, 10, 50, 100, 500 ve 1.000 Türk liralık kupürlerden oluşan 7 farklı değerde, 32 tertip olarak basılmış ve 1951-1971 yılları arasında dolaşıma çıkarılmıştır.

Ülkemizde bir banknot matbaası kurulması çalışmalarına 1930'lu yılların sonlarına doğru başlanmış, ancak İkinci Dünya Savaşı'nın başlaması ile bu çalışmalara devam edilememiştir. 1951’de yeniden başlatılan bu girişim, 1958 yılında tamamlanmış ve aynı yıl banknot basımına başlanmıştır.

Türkiye’de banknot matbaası kuruluncaya kadar Beşinci Emisyon Grubu banknotları; ABD, İngiltere ve Almanya’da basılmıştır. Türkiye’de bastırılan ilk banknot ise III. tertip’ten 100 Türk lirasıdır.

Halk arasında “Mor Binlik” olarak bilinen 1.000 Türk lirası da bu emisyon grubunun içerisinde yer alır.

Selefleri gibi tamamı İsmet İnönü portrelerinden oluşan Dördüncü Emisyon (E4) Grubu banknotlar; Amerika Birleşik Devletleri’inde (ABD) basılmış, 1947 ve 1948 yıllarında tedavüle girmiştir.

10 ve 100 Türk liralık olmak üzere 2 farklı küpür değerinde ve 3 tertip şeklinde basılan bu banknotlar; tüm emisyon grupları içerisindeki en az değer ve dizgi sayısına sahip olan gruptur.

Tamamı İnönü portreli olan Üçüncü Emisyon (E3) Grubu banknotlar; İngiltere, Almanya ve Amerika’da basılmış ve 1942-1947 yılları arasında dolaşıma çıkarılmıştır.

Bu gruptaki banknotlar; 2,50, 10, 50, 100, 500 ve 1.000 Türk liralık olmak üzere 6 farklı küpür değerinden ve 7 tertipten oluşmaktadır.

Merkez Bankası kurulduktan sonra, eski yazılı Birinci Emisyon Grubu banknotları, latin alfabesi ile basılmış olan yeni grupla değiştirildi. İkinci Emisyon (E2) Grubu adı verilen bu grupta, hem Atatürk hem de İsmet İnönü portreli banknotlar bulunuyordu.

Yeni banknot grubu; 50 Kuruş, 1, 2,5, 5, 10, 50, 100, 500 ve 1.000 Türk liralık olmak üzere 9 farklı değerden ve 11 tertipten (dizgi) oluşmuştur. Almanya’da basılan 50 Kuruşluk banknot dışında, bu gruptaki paraların hepsi İngiltere'de basılmıştır.

1937-1944 arasında, Merkez Bankası tarafından tedavüle sokulan İkinci Emisyon Grubu banknotları arasında ilk dolaşıma çıkarılan banknot, 5 TL’dir. Bu gruba mensup bazı banknotlar, İkinci Dünya Savaşı koşulları nedeniyle dolaşıma çıkarılamamıştır. Örneğin üzerinde İnönü’nün resmi bulunan 50 Kuruş ve 100 Türk liralık banknotlar; İngiltere’de basılmış, fakat onları Ülkemize taşıyan gemi Pire Limanı’nda hücuma uğradığı için tedavüle girememiştir.

İngiltere’de basılmış 50 Türk lirası değerindeki banknotlar ise Londra’da bulunan matbaanın hava saldırısı nedeniyle zarara uğraması sonucu dolaşıma çıkarılamamıştır. 

Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk banknotları olan Birinci Emisyon (E1) Grubu kâğıt paralarının basımı; Maliye Bakanı Abdülhalik Renda başkanlığındaki bir komisyonun kararıyla gerçekleşti. 9 aylık bir çalışma sonucunda; 1, 5, 10, 50, 100, 500 ve 1.000 liralık kupürlerden oluşan bu banknot grubu, İngiliz firması Thomas De La Rue tarafından filigranlı kâğıtlara kabartma olarak basıldı.

5 Aralık 1927 tarihinde dolaşıma çıkarılan banknotlar; Harf Devrimi’nden önce basıldığı için ana metinleri eski yazı Türkçe, kupür değerleri Fransızca olarak yazıldı. Evrak-ı nakdiye isimli mevcut Osmanlı kâğıt paraları ise 4 Aralık 1927’de dolaşımdan çekildi ve 4 Eylül 1928’de tedavülden kaldırıldı.