Bankacılık

Türkiye Bankalar Birliği nezdinde kurulan Risk Merkezi (TBB-RM) 28 Haziran 2013 tarihinde faaliyete geçtiğinden "kredi ve kredi kartlarına ilişkin limit ve risk bilgileri, protestolu senet ve karşılıksız çekler ile negatif nitelikli ferdi kredi ve kredi kartı borçlularına" ilişkin kayıtlar hakkındaki bilgi talepleri bu tarihten itibaren Merkez Bankasınca karşılanmamaktadır.

Bu nedenle TBB-RM'nin İnternet sitesine (www.riskmerkezi.org) başvurulması gerekmektedir.

Evet. Bankalarca ticari müşterilerden tahsil edilen ücret komisyonlar Bankamızca 10.02.2020 tarih ve 31035 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2020/4 Sayılı Bankalarca Ticari Müşterilerden Alınabilecek Ücretlere İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ, finansal tüketicilerden tahsil edilen ücret komisyonlar ise Bankamızca 07.03.2020 tarih ve 31061 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2020/7 Sayılı Finansal Tüketicilerden Alınacak Ücretlere İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ hükümlerine uygun olarak tahsil edilmelidir. Tebliğlerin mevcut haline Bankamız internet sitesinin mevzuat (Bankacılık ile İlgili Mevzuat) bölümünden ulaşabilir.

Bankalarca uygulanan azami sınır ve oranlara ilişkin bilgiler ise ilgili bankaların internet sitesinden veya https://www.bankacilikurunvehizmetucretleri.org.tr/ adresinden edinebilir.

Bankaların azami mevduat faiz oranlarına Bankamızın İnternet sitesinde buradan ulaşılabilir. Kıdem tazminatlarının hesaplanmasında da söz konusu bağlantıdan ulaşılan azami TL mevduat faiz oranları kullanılmaktadır. 

Bankalarca, Merkez Bankasına bildirilen azami mevduat faiz oranları bankaların mevduat kabulünde uygulayabilecekleri azami oranlar olup şubelerinde veya İnternet aracılığı ile ilan ettikleri ve fiilen uyguladıkları faiz oranları ile farklılık gösterebilmektedir. Dolayısıyla, bankalar Merkez Bankasına bildirdikleri söz konusu azami faiz oranlarını geçmemek kaydıyla, farklı tutar ve vadedeki mevduat hesaplarına müşteri bazında farklı faiz oranları uygulayabilmektedirler.

Bankalarca Türk lirası, Amerikan doları ve euro cinsinden açılan vadeli hesaplara uygulanan faizlerin ağırlıklı ortalamaları ise Merkez Bankası İnternet sitesinde yer alan Veriler- Bankacılık Verileri altında "Ağırlıklı Ortalama Mevduat Faiz Oranları" adıyla yayımlanmaktadır. Faiz oranları sektörün ağırlıklı ortalama faiz oranları olup, ilgili ay sonuna kadar açılmış olan (stok) mevduat tutarlarının müşteri bazında her bir mevduata uygulanan faiz oranları ile ilişkilendirilmesi ve yıl bazına getirilmesiyle hesaplanmaktadır.

3095 Sayılı Kanuni Faiz ve Temerrüt Faizine İlişkin Kanun'un 4/a maddesi hükmü uyarınca, sözleşmede daha yüksek akdi veya gecikme faizi kararlaştırılmadığı hallerde, yabancı para borcunun faizi olarak devlet bankalarının o yabancı para ile açılmış bir yıl vadeli mevduat hesabına ödediği en yüksek faiz oranının uygulanması gerekir. Söz konusu faiz verilerine Bankamızın İnternet sitesinde veriler/bankacılık verileri/azami mevduat faiz oranları adresinden ulaşılabilir.

Bankalarca TL üzerinden açılan tüketici kredisi alt kalemlerinden nakit, taşıt ve konut kredisi ile ticari kredi ağırlıklı ortalama faiz oranları, Merkez Bankası İnternet sitesi Elektronik Veri Dağıtım Sistemi'nde (EVDS) yer alan Para- Banka Verileri altında "Bankalarca TL Üzerinden Açılan Kredilere Uygulanan Ağırlıklı Ortalama Faiz Oranları" adıyla yayımlanır.

Faiz oranları sektörün ağırlıklı ortalama faiz oranları olup ilgili hafta içinde banka bazında fiilen kullandırılan kredi tutarlarının kredi türleri itibarıyla müşteri bazında her bir krediye uygulanan faiz oranları ile ilişkilendirilmesi ve yıl bazına getirilmesiyle hesaplanır.

1 Mart 2006 tarihinde yürürlüğe giren 5464 sayılı Banka Kartları ve Kredi Kartları Kanunu’nun 26. maddesi ile, kredi kartı işlemlerinde uygulanacak azami akdi ve gecikme faiz oranlarının Merkez Bankasınca belirlenmesi ve belirlenen oranların üç ayda bir açıklanması hükmü getirilmiştir. Merkez Bankasına verilen yetki ile bankaların kredi kartlarına uyguladıkları faiz oranlarının büyük farklılıklar göstermelerinin ve bazı bankaların sektör ortalamalarının oldukça üzerinde faiz uygulamalarının önüne geçilmesi ve makul düzeylerde faiz oluşumuna ortam hazırlanması amaçlanmıştır.

Bu nedenle Merkez Bankası, bankalarca kredi kartlarına uygulanacak azami akdi ve gecikme faiz oranlarını 2 Nisan 2006 tarihinden itibaren üç aylık dönemler itibarıyla belirlemekte olup bankalar bu oranları geçmemek üzere kredi kartlarına uygulayacakları faiz oranlarını serbestçe belirlemektedir.

Bankalarca kredi kartı işlemlerinde uygulanacağı bildirilen en yüksek akdi faiz ve gecikme faiz oranları, Merkez Bankası İnternet sitesinde Veriler/Bankacılık Verileri bölümünde banka bazında yayımlanmaktadır.

Merkez Bankasının, mal ve hizmet ihracatında bulunan firmalara uygun maliyetli finansman sağlamak amacıyla döviz veya Türk lirası cinsinden düzenlenen senetler karşılığında Türk lirası olarak kullandırdığı krediye ihracat ve döviz kazandırıcı hizmetler reeskont kredisi denir. Maliyetleri piyasa koşullarına göre daha düşük olan bu kredide sadece firma ve aracı banka imzalı senetler kabul edilir.

Firmalar döviz cinsinden düzenlenen senetler karşılığında azami 360 gün vadeli ve ihracat taahhütlü olarak kredi kullanabilirler. Bu kredilerin geri ödemelerini ihracattan elde ettikleri dövizler ile yaparlar. İhracat taahhüdü firmanın kredi tutarı kadar mal veya hizmet ihracatını belirli bir süre içerisinde gerçekleştireceğini kredi kullanımı sırasında beyan etmesidir.

Firmalar Türk lirası cinsinden düzenlenen senetler karşılığında azami 180 gün vadeli ve ihracat taahhütlü olarak kredi kullanabilirler. Bu kredilerin geri ödemeleri öncesinde Merkez Bankasına kredi tutarı karşılığında ihracat bedeli döviz satışı gerçekleştirirler ve kredi geri ödemesini Türk lirası ile yaparlar. 

Yatırım taahhütlü avans kredisi, Yatırım Teşvik Belgesi (YTB) sahibi firmaların yatırımlarının finansmanı için Yatırım Taahhütlü Avans Kredisi Uygulama Talimatı hükümlerine göre Türk lirası olarak düzenlenmiş senetler karşılığında kullandırılmaktadır. Bu krediler bankalar aracılığıyla ilk 2 yılı anapara geri ödemesiz olmak üzere asgari 3 yıl azami 10 yıl vadeli olarak kullandırılmaktadır. 

Turizm firmaları döviz kazandırıcı hizmet geliri elde etme, yerli girdi kullanımı, yatırımın teşvikli bölgede bulunması ve yurt dışından da finansman temin etme; sanayi firmaları ise ihracat artışı veya ithal ikamesi sağlama, yerli makine kullanımı, yatırımın teşvikli bölgede bulunması ve yurt dışından da finansman temin etme şartlarının sağlanmasına bağlı olarak toplamda TCMB politika faiz oranı üzerinden 500 baz puana kadar faiz indirimli kredi kullanabilmektedir.

Firma bazında kredi kullanım limiti firma büyüklüğüne göre 150 milyon Türk lirası ila 1,5 milyar Türk lirası arasında değişmektedir. Azami kredi tutarı stratejik yatırımlar yatırımlar hariç olmak üzere toplam yatırımın %80’inini aşamaz. 

Avansa kabul edilecek senetlerin özellikleri, krediye başvurabilecek firmalara ilişkin ölçütler, kredinin kullandırılma koşulları, limitler, faiz ve komisyonlar, başvuru süreci, geri ödeme işlemleri, kredi taahhüdüne ilişkin işlemler, ilgili belge ve başvuru formu ile Bankamız iletişim bilgilerinin detaylarına buradan ulaşılabilmektedir.”